Sầu riêng và những điều thú vị – Bạn biết được bao nhiêu?

Sầu riêng – “vua của các loại trái cây” – không chỉ nổi tiếng với hương vị ngọt béo khó cưỡng mà còn ẩn chứa nhiều điều thú vị mà bạn có thể chưa từng nghe qua. Được yêu thích ở Đông Nam Á và ngày càng phổ biến trên toàn cầu, sầu riêng không chỉ là một món ăn mà còn là một phần của lịch sử, văn hóa, và khoa học.

         

Bạn có biết tại sao sầu riêng lại có mùi đặc trưng đến vậy? Hay tại sao nó được xem là biểu tượng may mắn ở nhiều nước châu Á? Nguồn gốc hàng trăm năm trước, những sự thật khoa học bất ngờ, đến các kỷ lục ấn tượng kỷ lục liên quan đến sầu riêng.

Hãy cùng khám phá những điều thú vị về loại quả này qua bài viết dưới đây!

Nguồn gốc và lịch sử của sầu riêng – “Vua trái cây” từ đâu mà có?

Nguồn gốc của sầu riêng: Sầu riêng (tên khoa học: Durio zibethinus) có nguồn gốc từ khu vực Đông Nam Á, cụ thể là đảo Borneo và Sumatra (Indonesia), nơi nó đã được trồng từ hàng trăm năm trước. Tên “durian” xuất phát từ tiếng Mã Lai “duri” (gai), ám chỉ lớp vỏ gai nhọn đặc trưng của trái sầu riêng. Các nhà khoa học tin rằng sầu riêng đã tồn tại từ thời tiền sử, với hóa thạch cây sầu riêng được tìm thấy có niên đại hàng triệu năm.

Lịch sử lan tỏa toàn cầu: Sầu riêng được người dân bản địa Đông Nam Á trồng và sử dụng từ thế kỷ 15. Đến thế kỷ 18, nó bắt đầu lan sang Thái Lan, Việt Nam, và Philippines. Vào năm 1856, nhà thám hiểm người Anh Alfred Russel Wallace đã thử sầu riêng ở Malaysia và mô tả nó là “vua trái cây” trong cuốn sách The Malay Archipelago. Ông viết: “Hương vị của sầu riêng giống như kem hạnh nhân, nhưng không có loại kem nào sánh được với nó.” Chính câu nói này đã giúp sầu riêng trở nên nổi tiếng trên toàn cầu.

Tên gọi độc đáo: Ở Thái Lan, sầu riêng Monthong được gọi là “gối vàng” vì cơm vàng óng và múi to. Ở Việt Nam, sầu riêng Ri6 được đặt theo tên ông Sáu Ri – người đầu tiên lai tạo giống này vào những năm 1990 tại Tiền Giang. Một số giống sầu riêng khác cũng có tên gọi thú vị, như sầu riêng Chuồng Bò (Việt Nam) – được đặt theo tên một ngôi làng nơi giống này phát triển mạnh.

Thú vị về tên khoa học: Tên loài “zibethinus” của sầu riêng xuất phát từ từ “civet” (cầy hương), vì mùi sầu riêng từng được so sánh với mùi của loài động vật này. Điều này phản ánh sự độc đáo của sầu riêng – một loại trái cây vừa thơm ngon vừa gây tranh cãi vì mùi hương đặc biệt.

Sầu riêng trong văn hóa – Biểu tượng may mắn và thịnh vượng

Biểu tượng may mắn: Ở Thái Lan và Malaysia, sầu riêng được xem là biểu tượng của sự may mắn và thịnh vượng. Người dân thường dùng sầu riêng trong các dịp lễ cưới, khai trương, hoặc lễ Tết để cầu mong phú quý và sung túc. Tại một số vùng ở Thái Lan, người ta còn tin rằng ăn sầu riêng vào ngày đầu năm mới sẽ mang lại tài lộc cả năm.

Phong tục độc đáo ở Việt Nam: Ở một số vùng nông thôn miền Tây Việt Nam, người dân có phong tục đặt một trái sầu riêng dưới gầm giường để xua đuổi tà ma và bảo vệ gia đình. Họ tin rằng mùi hương mạnh mẽ của sầu riêng có thể “đánh đuổi” những điều không may mắn.

Lễ hội sầu riêng: Tại Malaysia, “Lễ hội Sầu riêng Penang” được tổ chức hàng năm, thu hút hàng ngàn du khách từ khắp nơi trên thế giới. Lễ hội này có các hoạt động thú vị như thi ăn sầu riêng, chọn trái sầu riêng đẹp nhất, và triển lãm các giống sầu riêng quý hiếm. Năm 2023, lễ hội đã đón hơn 50.000 du khách, cho thấy sức hút của sầu riêng trong văn hóa địa phương.

Sầu riêng trong nghệ thuật: Ở Indonesia, sầu riêng xuất hiện trong các bức tranh truyền thống như biểu tượng của sự sung túc và bền vững. Một số nghệ sĩ còn sử dụng vỏ sầu riêng để làm đồ thủ công, như đèn lồng hoặc đồ trang trí, thể hiện sự sáng tạo và tôn vinh giá trị của loại trái cây này.

Những sự thật khoa học thú vị về sầu riêng

Mùi hương đặc trưng: Mùi sầu riêng là kết quả của hơn 50 hợp chất hóa học, bao gồm este, lưu huỳnh, và aldehyde, tạo nên mùi “kết hợp” giữa hành tây, caramel, và trái cây chín.

Một nghiên cứu năm 2017 tại Đại học Quốc gia Singapore đã xác định hợp chất ethyl-α-methylbutyrate là nguyên nhân chính gây mùi nồng. Điều thú vị là mùi này có thể thu hút động vật hoang dã như voi, hổ, và khỉ, giúp phát tán hạt sầu riêng trong tự nhiên.

Tăng nhiệt cơ thể: Sầu riêng có tính nóng do hàm lượng calo cao (150-180 kcal/100g), nhưng không gây nóng trong nếu ăn điều độ. Để giảm cảm giác nóng, bạn có thể ăn kèm sầu riêng với thực phẩm giải nhiệt như nước dừa hoặc dưa hấu. Một mẹo dân gian ở Việt Nam là uống nước từ chính vỏ sầu riêng (đổ nước vào phần vỏ lõm, uống trực tiếp) để làm mát cơ thể.

Hạt sầu riêng có thể ăn được: Hạt sầu riêng có thể luộc hoặc nướng để ăn, có vị bùi giống hạt dẻ, chứa tinh bột và protein. Tuy nhiên, hạt sống có độc tố nhẹ (cyclopropene), nên cần nấu chín trước khi ăn. Ở Indonesia, hạt sầu riêng luộc là món ăn vặt phổ biến ở các vùng nông thôn.

Tác dụng thư giãn: Hương sầu riêng kích thích não bộ tiết ra serotonin (hormone hạnh phúc), giúp giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng. Một nghiên cứu tại Đại học Chulalongkorn (Thái Lan) năm 2019 cho thấy mùi sầu riêng có thể làm giảm nhịp tim và huyết áp, mang lại cảm giác thư giãn.

Không kết hợp với rượu bia: Sầu riêng chứa hợp chất lưu huỳnh làm chậm quá trình phân giải rượu trong cơ thể, có thể gây khó chịu dạ dày, tăng huyết áp, hoặc thậm chí ngộ độc nhẹ nếu ăn cùng rượu bia. Đây là lý do nhiều người khuyên không nên kết hợp hai thứ này.

Kỷ lục và câu chuyện độc đáo liên quan đến sầu riêng 

Trái sầu riêng đắt nhất thế giới: Năm 2019, một trái sầu riêng Kanyao (giống cao cấp Thái Lan) được bán đấu giá với giá 48.000 USD (hơn 1,1 tỷ VNĐ) tại một hội chợ ở Nonthaburi, Thái Lan. Trái sầu riêng này nặng 8 kg, có hương vị hoàn hảo, và được mua bởi một doanh nhân Trung Quốc để làm quà tặng.

Cây sầu riêng cổ thụ: Ở Malaysia, một cây sầu riêng 200 năm tuổi tại Penang vẫn cho trái đều đặn, được xem là “di sản sống”. Cây này cao hơn 30 mét, mỗi năm cho khoảng 500 trái, và là điểm tham quan nổi tiếng của du khách yêu thích sầu riêng.
Cuộc thi ăn sầu riêng nhanh nhất: Tại “Lễ hội Sầu riêng Penang” (Malaysia) năm 2022, kỷ lục ăn sầu riêng nhanh nhất thuộc về một du khách Thái Lan, khi anh ăn hết 2 kg cơm sầu riêng trong 3 phút. Người chiến thắng nhận được giải thưởng 1.000 USD và một giỏ sầu riêng miễn phí.

Quả Sầu riêng “khổng lồ” tại Việt Nam: Năm 2020, một nông dân ở Đắk Lắk (Việt Nam) thu hoạch một trái sầu riêng nặng 12 kg, được ghi nhận là trái sầu riêng lớn nhất Việt Nam. Trái sầu riêng này thuộc giống Monthong, có múi to và cơm vàng óng, thu hút sự chú ý của nhiều người.

Sầu riêng trong ẩm thực – Những món ăn độc đáo từ sầu riêng

Sầu riêng không chỉ được ăn trực tiếp mà còn là nguyên liệu cho nhiều món ăn độc đáo như:
Pizza sầu riêng: Ở Malaysia, pizza sầu riêng là món ăn vặt phổ biến, với lớp nhân sầu riêng ngọt béo kết hợp phô mai tan chảy. Món này được yêu thích bởi sự kết hợp giữa vị mặn của phô mai và vị ngọt của sầu riêng.

Sầu riêng chiên giòn: Ở Thái Lan, người ta tách cơm sầu riêng, nhúng bột chiên giòn, và chiên vàng – món ăn vặt này có lớp vỏ giòn tan và nhân sầu riêng mềm ngọt bên trong.

Kẹo sầu riêng: Tại Singapore, kẹo sầu riêng (durian candy) là món quà lưu niệm phổ biến, được làm từ cơm sầu riêng sấy khô và đường, giữ được hương vị đặc trưng mà không quá nồng.
Sầu riêng nướng: Ở Indonesia, người dân nướng nguyên trái sầu riêng trên than hồng, tạo ra hương vị khói đặc trưng, cơm sầu riêng mềm hơn và có vị ngọt đậm đà.

Sầu riêng lên men: Ở một số vùng tại Malaysia, sầu riêng được lên men với muối để làm “tempoyak” – một loại gia vị ăn kèm với cơm hoặc cá, có vị chua ngọt độc đáo.

Kết luận

Sầu riêng không chỉ nổi tiếng với hương vị độc đáo mà còn nổi tiếng với nguồn gốc, văn hóa, khoa học, và những câu chuyện độc đáo xung quanh nó. Từ biểu tượng may mắn ở châu Á, những sự thật khoa học bất ngờ, các kỷ lục ấn tượng, đến các món ăn sáng tạo, sầu riêng xứng đáng là “vua trái cây” với sức hút không thể cưỡng lại. 

Bạn có thể tìm mua sầu riêng Đắk Lắk, Monthong, hoặc Musang King tại Quà Tặng Phúc An, chúng tôi tự hào cung cấp những trái sầu riêng tươi ngon nhất, từ giống Ri6 béo ngọt đặc trưng miền Tây đến Monthong ngọt dịu chuẩn vị Thái Lan. Chúng tôi chọn lọc sầu riêng kỹ lưỡng từ các vườn uy tín, đảm bảo chín cây tự nhiên, cơm vàng óng, hạt lép, và hương thơm đậm đà.

Ghé ngay trang Quà Tặng Phúc An để chọn những quả sầu riêng ngon nhất và những giỏ quà sang trọng, chất lượng ngay hôm nay!!!